ΜΟΥΝΤΙΑΛ 2014: Μεγάλη ευκαιρία – Για ποιον;

ένα από τα πολλά γκράφιτι ενάντια στο μουντιάλ
http://luben.tv/blogosphere/photobooth/40235/ 

Σίγουρα το Μουντιάλ του 2014 αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για την «Σελεσάο» (εθνική ομάδα) να επιστρέψει στην γνώριμη της κορυφή του ποδοσφαιρικού κόσμου. Είναι επίσης μια ευκαιρία για την βραζιλιάνικη αστική τάξη να κάνει επίδειξη των επιτευγμάτων της. 

Για τις φτωχές, λαϊκές τάξεις της Βραζιλίας, το ποδόσφαιρο ήταν πάντα κάτι παραπάνω από ένα άθλημα. Ήταν τέχνη, έκφραση, πάθος. Καταπιεσμένοι και εξαθλιωμένοι, ζώντας σε μια χώρα με κοινωνική οπισθοδρόμηση και αυταρχισμό, οι Βραζιλιάνοι μπορούσαν να σπάνε τα τείχη της εξαθλίωσης κλοτσώντας το τόπι.
Όμως, παρά την ανακούφιση και την εθνική υπερηφάνεια που έδινε στον λαό η μπάλα, ποτέ δεν υποχρεώθηκε η βραζιλιάνικη ελίτ να παραχωρήσει κάποια από τα προνόμιά της. Το καθεστώς αρκετές φορές πήρε την μορφή της ανοιχτής χούντας, όπως άλλωστε και στις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Τις τελευταίες δεκαετίες όμως, ένας άλλος, «εναλλακτικός» άνεμος έπνευσε στις χώρες της Λατινικής Αμερικής ξεκινώντας από την Βραζιλία. Η εκλογή του Λούλα, ενός προέδρου που αυτοχαρακτηρίστηκε «αριστερός», έδωσε ελπίδες εντός και εκτός της χώρας ότι θα υπάρξει ανακούφιση και δικαίωση για το λαό. Το εγχείρημα Λούλα γοήτευσε και την δική μας αριστερά, που τον τοποθέτησε σε μια γενική «προοδευτική στροφή» στην περιοχή. Ας μην ξεχνάμε ότι η περιοδεία Τσίπρα στην Λ. Αμερική είχε σημείο αναφοράς την τωρινή κυβέρνηση της Βραζιλίας, ως ένα υπόδειγμα «κοινωνικής αλλαγής και πολύπλευρης εξωτερικής πολιτικής».

Η εκλεκτή άλλωστε διάδοχος του Λούλα, πρόεδρος Ντίλμα Ρούσεφ, έχει όλα τα εχέγγυα και το απαραίτητο παρελθόν για μια τέτοια πολιτική: προτάθηκε από το λεγόμενο «Κόμμα Εργατών», υπήρξε μαρξίστρια στα νιάτα της και βασανίστηκε για την δράση της από το στρατιωτικό καθεστώς. Δυστυχώς, όταν ακόμα και σήμερα 2.000 άτομα κάθε χρόνο εκτιμάται ότι χάνουν την ζωή τους από την δολοφονική δράση των κατασταλτικών μηχανισμών, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την παροιμία «τα στερνά δεν τίμησαν τα πρώτα».

Η καταστολή ήταν ένα από τα συστατικά στοιχεία της διακυβέρνησης Λούλα, ο οποίος γρήγορα μετά την εκλογή του ξέκοψε κάθε σχέση με τα κοινωνικά κινήματα στα οποία στηρίχθηκε (και λεηλάτησε) προκειμένου να εκλεγεί. Από την καταστολή του μαζικού και μαχητικού «Κινήματος των Ακτημόνων», ως τα ελικόπτερα της αστυνομίας που εφορμούσαν στις φτωχογειτονιές του Ρίο, έδειξε με τον πιο πικρό τρόπο στο λαϊκό κίνημα τις «ξύλινες» αλήθειες της κομμουνιστικής θεωρίας.

Στα χρόνια της ψεύτικης στροφής, κανένας από τους εντυπωσιακούς δείκτες της φτώχειας και της καθυστέρησης δεν άλλαξε. Μπορεί η αστική τάξη να παραχώρησε κάποιες αυξήσεις σε μισθούς και η οικονομία να γνώρισε μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης. Όμως σε μια χώρα γυμνή από το κοινωνικό κράτος και τα εργατικά δικαιώματα, ένα προσωρινό πασπάλισμα δεν ήτανε αρκετό για να κρύψει την αλήθεια. Τα εκατομμύρια των βραζιλιάνων ελάχιστα γεύτηκαν από την περιβόητη «εναλλακτική ανάπτυξη».
Τα προβλήματα της ανεργίας και της έλλειψης στέγης και υγείας παραμένουν. Η φυλετική ανισότητα, με τις πλούσιες «λευκές» περιοχές και τις υποβαθμισμένες «μαύρες», ελάχιστα έχει θιχτεί. Η παιδική θνησιμότητα και εγκληματικότητα θερίζουν. Στις φαβέλες του Ρίο και του Σάο Πάολο, οι συμμορίες των ναρκωτικών αποτελούν ακόμα και σήμερα μέσο κοινωνικής διαφυγής και «ένταξης». Για να μην μιλήσουμε για την ύπαιθρο, όπου ένα εκρηκτικό μείγμα αντιθέσεων φωλιάζει: αγροτικά κινήματα (που συχνά αντιμετωπίζουν κατασταλτικές μεθόδους «εξαφάνισης»), αρπαγή γης και πλούτου από δυτικές πολυεθνικές, εκτοπισμοί ιθαγενών και καταστροφή της ζούγκλας του Αμαζονίου.

Την ίδια στιγμή, η βραζιλιάνικη ελίτ αναβαθμίστηκε παγκόσμια, έγινε «παίκτης» στο γεωπολιτικό ταμπλό και επαναδιαπραγματεύεται την θέση της («πολυπολικά», όπως λέγεται) ως μεσάζοντας του ιμπεριαλισμού στην περιοχή. Χωρίς να αμφισβητεί τα βάθρα της αμερικάνικης κυριαρχίας (ανήκει και αυτή στο… δυτικό πλαίσιο), η Βραζιλία μέσω του φόρουμ BRIC (Βραζιλία-Ρωσία-Ινδία-Κίνα) προσπαθεί να κινηθεί μέσα στα ρήγματα των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων.
Η ανάληψη του Μουντιάλ του 2014, καθώς και των Ολυμπιακών αγώνων στο Ρίο το 2016, αντανακλούσε μια νέα περιφερειακή δύναμη στην περιοχή με φιλοδοξίες και δυνατότητες. Θα περίμενε κανείς ότι το «όπιο του λαού», η αγαπημένη στρογγυλή θεά των Βραζιλιάνων, θα ήταν το κερασάκι στην τούρτα της «εναλλακτικής ανάπτυξης». Ένας λαός, που τόσο έχει υποφέρει, τάχα ανακουφίστηκε τα τελευταία χρόνια, και τώρα μπορεί να φουσκώσει τα στήθη με υπερηφάνεια που το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός έρχεται ξανά στην πατρίδα του.

Θα έλεγε κανείς ότι ένα αίσθημα εθνικής ενότητας θα κατέκλυζε τους Βραζιλιάνους μπροστά στην δυνατότητα να ξεπλύνουν το ιστορικό γραμμάτιο του Μουντιάλ του 1950, όταν η Ουρουγουάη, με εκείνο το απίστευτο 1-2 μέσα στο Μαρακανά, «έκλεψε» το παγκόσμιο κύπελλο μέσα από τα χέρια τους –και οδήγησε σε μαζικές αυτοκτονίες… Οι Βραζιλιάνοι, άλλωστε, πάντα χρησιμοποιούσαν το ποδόσφαιρο σαν μέσο για ξεχνούν τα προβλήματά τους.
Η ιστορία παίζει όμως περίεργα παιχνίδια. Ο βραζιλιάνικος λαός έχει δείξει την διάθεση να ξεπλύνει ένα άλλο γραμμάτιο με την ιστορία: εκείνο των ψεύτικων υποσχέσεων. Ο λαός δείχνει έτοιμος όχι να αυτοκτονήσει από πικρία για ένα χαμένο κύπελλο, αλλά να συγκρουστεί στους δρόμους ενάντια σε μια «γιορτή» που γίνεται με χορό δισεκατομμυρίων από τον δικό του ιδρώτα αλλά και το αίμα των εργατικών ατυχημάτων. Και το αθλητικό γεγονός που πάντα αξιοποιούνταν ποικιλοτρόπως από το εκάστοτε βραζιλιάνικο καθεστώς για να σκεπάσει τα αιτήματα του λαού, μετατρέπεται για το βραζιλιάνικο λαό σε ευκαιρία να προβάλλει τα δίκια του παγκόσμια.

Πέρσι, το λεγόμενο «μουντιαλίτο» (φιλικοί αγώνες προετοιμασίας) μετατράπηκε σε περίοδο πρωτοφανών λαϊκών διαδηλώσεων, με αφορμή τις αυξήσεις στα ΜΜΜ. Και φέτος οι χιλιάδες άνδρες των ειδικών δυνάμεων που αναπτύσσονται ήδη σαν στρατός κατοχής στις φτωχογειτονιές, μαρτυρούν το φόβο της ελίτ, μήπως η μεγάλη της ευκαιρία μετατραπεί σε αυτογκόλ.

Κ.Κ.

Προλεταριακή Σημαία 735 - www.kkeml.gr