Τις τελευταίες μέρες προσπαθώ να καταλάβω πού βρήκαν ο φασισμός, ο ρατσισμός και όλα τα συνακόλουθα τους, τόσο πρόσφορο έδαφος στην ελληνική κοινωνία. Από ποιο ανοιχτό παράθυρο κατάφεραν και τρύπωσαν τόσο ορμητικά στις ζωές μας.
Ακόμη και αν ψήγματα τους υπέβοσκαν χρόνια στην χώρα μας, το χαστούκι που δεχτήκαμε τώρα είναι τρομακτικά ηχηρό για να το παραβλέψουμε. Αντιλαμβάνομαι ότι σε μια τέτοια συγκυρία, ιδιαίτερα σε μια χώρα με κατά γενική ομολογία τόσο μεγάλο έλλειμμα παιδείας, είναι αρκετά εύκολο να υποκύψει κανείς στην νοσηρότητα αυτών των ιδεολογιών. Το αντιλαμβάνομαι κι ας μην το δέχομαι.
Γιατί ξέρω πως το να είσαι το αντίθετο είναι δύσκολο, ξέρω πως για να μπορείς να αποδέχεσαι, να κατανοείς κι ακόμη παραπάνω να πιστεύεις στην ανάγκη της διαφορετικότητας θέλει παιδεία, θέλει παίδεμα, θέλει γνώση, κρίση, σκέψη, προσπάθεια σκληρή και επίπονη. Θέλει να αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα όχι ενστικτωδώς, αλλά με την λογική, θέλει πνεύμα ελεύθερο και ζωντανό να μπορεί να επεμβαίνει στις κτηνώδεις παρορμήσεις του ενστίκτου.
Θέλει παραστάσεις, θέλει παραδείγματα, θέλει ανθρώπους να δουλέψουν ακάματα και για καιρό για να σε βοηθήσουν να διαμορφώσεις το πνεύμα αυτό. Κι αν αυτούς τους ανθρώπους δεν μπορέσεις να τους βρεις στο οικογενειακό πλαίσιο πρέπει έστω να τους βρεις στο εκπαιδευτικό. Αλλά πείτε μου πού να βρεθούν όλα αυτά τα δύσκολα και σύνθετα; Πού να βρεθούν σ’ αυτή την έρημη χώρα, που για το μόνο πράγμα που κανείς δεν ενδιαφέρθηκε τόσα χρόνια ήταν η παιδεία;
Ναι, αυτό που για πολλούς από τους πολιτικούς μας για δεκαετίες αντιμετωπιζόταν και αντιμετωπίζεται ακόμα σαν κάτι το τόσο κουτό και ανώφελο για να επενδυθούν χρόνος και χρήματα, αυτό είναι τελικά το ύψιστο αγαθό που μας βγάζει από την φυσική χαμέρπεια μας.
Γιατί όταν είσαι φτωχός και εξαθλιωμένος, όταν οι προοπτικές σου σε αυτή την ζωή είναι σχεδόν μηδενικές, όταν νιώθεις την κοινωνία να σε εχθρεύεται και να σε λοιδορεί, μόνο η παιδεία μπορεί να σε βγάλει από την σχεδόν αυτοεκπληρούμενη προφητεία της αποκτήνωσης, μόνο αυτή θα σε κάνει να μπορείς να διακρίνεις το καλό από το κακό, το σωστό από το λάθος, μόνο αυτή τελικά θα δικαιώσει την ανθρώπινη υπόσταση σου.
Αλλιώς η μισαλλοδοξία, τα στερεότυπα, ο φόβος, τα συμπλέγματα κατωτερότητας, η απανθρωπιά και οι κατώτερες παρορμήσεις της ανθρώπινης ψυχής θα βγουν στην επιφάνεια, γιατί πολύ απλά είναι η εύκολη λύση, και θα σε οδηγήσουν με μαθηματική ακρίβεια στο να γίνεις ρατσιστής και φασίστας, στο να αποσχιστείς εν τέλει από όλα τα χαρακτηριστικά που συγκροτούν όχι το φυσικό αλλά το κοινωνικό ανθρώπινο πνεύμα.
Τελικά αυτή ακριβώς η κοινωνικότητα είναι που διακυβεύεται όταν η αποθηρίωση, που είναι ο εκφασισμός με άλλα λόγια, απειλεί να κυριαρχήσει. Ίσως αν αυτοί που έπρεπε είχαν επενδύσει από χρόνια στην παιδεία αυτού του λαού, τώρα να μην εξέθρεφε η ελληνική κοινωνία το αβγό του φιδιού μέσα από πλανημένους, αποκτηνωμένους και εν πολλοίς εξαθλιωμένους ανθρώπους, που η ελλιπής ή ανύπαρκτη παιδεία τους δεν τους αφήνει να συνειδητοποιήσουν ούτε το μέγεθος της πλάνης τους ούτε την θλιβερή αποκτήνωση τους.
Μέσα από πειθήνια πρόβατα καθοδηγημένα από μερικούς (που αποτελούν την μειοψηφία) συνειδητοποιημένους φασίστες, να κυνηγούν αόρατους εχθρούς υπερασπιζόμενα μια κούφια καθαρότητα της φυλής, ένα σαθρό ιδεολόγημα του φόβου και του μίσους, που εύκολα φυτεύτηκε στα αφελή μυαλά τους.
Ο φασισμός και ο ρατσισμός γεννιούνται από την ανεπάρκεια της παιδείας, από την αμορφωσιά και την άγνοια και εκτρέφονται από την φτώχεια και την απελπισία. Και κανείς δεν είναι άμοιρος ευθυνών γι’ αυτό. Γιατί όλοι αυτοί που ευθύνονται για την κρίση, ακόμη περισσότερο ευθύνονται για την υπονόμευση και την απαξίωση της παιδείας σε τούτη δω την χώρα και τώρα φτάσαμε να θερίζουμε θύελλες.
Είναι οι ίδιοι που γελοιωδώς χύνουν κροκοδείλια δάκρυα στα τηλεοπτικά πάνελ υποκρινόμενοι τους λυπημένους ή ακόμη χειρότερα τους έκπληκτους, οι ίδιοι που προφανώς αρνούνται να παραδεχτούν ότι φταίνε στον μέγιστο βαθμό γι’ αυτήν την ξεκάθαρα πια επικίνδυνη πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί. Άλλωστε, όπως όλοι ξέρουμε, αν κάτι περισσεύει σε αυτήν την χώρα αυτό δεν είναι η ευθιξία, είναι σίγουρα η υποκρισία. Προς το παρόν, περαστικά μας… Σε όλους μας…
Της Θεοδώρας Σάββα
Ακόμη και αν ψήγματα τους υπέβοσκαν χρόνια στην χώρα μας, το χαστούκι που δεχτήκαμε τώρα είναι τρομακτικά ηχηρό για να το παραβλέψουμε. Αντιλαμβάνομαι ότι σε μια τέτοια συγκυρία, ιδιαίτερα σε μια χώρα με κατά γενική ομολογία τόσο μεγάλο έλλειμμα παιδείας, είναι αρκετά εύκολο να υποκύψει κανείς στην νοσηρότητα αυτών των ιδεολογιών. Το αντιλαμβάνομαι κι ας μην το δέχομαι.
Γιατί ξέρω πως το να είσαι το αντίθετο είναι δύσκολο, ξέρω πως για να μπορείς να αποδέχεσαι, να κατανοείς κι ακόμη παραπάνω να πιστεύεις στην ανάγκη της διαφορετικότητας θέλει παιδεία, θέλει παίδεμα, θέλει γνώση, κρίση, σκέψη, προσπάθεια σκληρή και επίπονη. Θέλει να αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα όχι ενστικτωδώς, αλλά με την λογική, θέλει πνεύμα ελεύθερο και ζωντανό να μπορεί να επεμβαίνει στις κτηνώδεις παρορμήσεις του ενστίκτου.
Θέλει παραστάσεις, θέλει παραδείγματα, θέλει ανθρώπους να δουλέψουν ακάματα και για καιρό για να σε βοηθήσουν να διαμορφώσεις το πνεύμα αυτό. Κι αν αυτούς τους ανθρώπους δεν μπορέσεις να τους βρεις στο οικογενειακό πλαίσιο πρέπει έστω να τους βρεις στο εκπαιδευτικό. Αλλά πείτε μου πού να βρεθούν όλα αυτά τα δύσκολα και σύνθετα; Πού να βρεθούν σ’ αυτή την έρημη χώρα, που για το μόνο πράγμα που κανείς δεν ενδιαφέρθηκε τόσα χρόνια ήταν η παιδεία;
Ναι, αυτό που για πολλούς από τους πολιτικούς μας για δεκαετίες αντιμετωπιζόταν και αντιμετωπίζεται ακόμα σαν κάτι το τόσο κουτό και ανώφελο για να επενδυθούν χρόνος και χρήματα, αυτό είναι τελικά το ύψιστο αγαθό που μας βγάζει από την φυσική χαμέρπεια μας.
Γιατί όταν είσαι φτωχός και εξαθλιωμένος, όταν οι προοπτικές σου σε αυτή την ζωή είναι σχεδόν μηδενικές, όταν νιώθεις την κοινωνία να σε εχθρεύεται και να σε λοιδορεί, μόνο η παιδεία μπορεί να σε βγάλει από την σχεδόν αυτοεκπληρούμενη προφητεία της αποκτήνωσης, μόνο αυτή θα σε κάνει να μπορείς να διακρίνεις το καλό από το κακό, το σωστό από το λάθος, μόνο αυτή τελικά θα δικαιώσει την ανθρώπινη υπόσταση σου.
Αλλιώς η μισαλλοδοξία, τα στερεότυπα, ο φόβος, τα συμπλέγματα κατωτερότητας, η απανθρωπιά και οι κατώτερες παρορμήσεις της ανθρώπινης ψυχής θα βγουν στην επιφάνεια, γιατί πολύ απλά είναι η εύκολη λύση, και θα σε οδηγήσουν με μαθηματική ακρίβεια στο να γίνεις ρατσιστής και φασίστας, στο να αποσχιστείς εν τέλει από όλα τα χαρακτηριστικά που συγκροτούν όχι το φυσικό αλλά το κοινωνικό ανθρώπινο πνεύμα.
Τελικά αυτή ακριβώς η κοινωνικότητα είναι που διακυβεύεται όταν η αποθηρίωση, που είναι ο εκφασισμός με άλλα λόγια, απειλεί να κυριαρχήσει. Ίσως αν αυτοί που έπρεπε είχαν επενδύσει από χρόνια στην παιδεία αυτού του λαού, τώρα να μην εξέθρεφε η ελληνική κοινωνία το αβγό του φιδιού μέσα από πλανημένους, αποκτηνωμένους και εν πολλοίς εξαθλιωμένους ανθρώπους, που η ελλιπής ή ανύπαρκτη παιδεία τους δεν τους αφήνει να συνειδητοποιήσουν ούτε το μέγεθος της πλάνης τους ούτε την θλιβερή αποκτήνωση τους.
Μέσα από πειθήνια πρόβατα καθοδηγημένα από μερικούς (που αποτελούν την μειοψηφία) συνειδητοποιημένους φασίστες, να κυνηγούν αόρατους εχθρούς υπερασπιζόμενα μια κούφια καθαρότητα της φυλής, ένα σαθρό ιδεολόγημα του φόβου και του μίσους, που εύκολα φυτεύτηκε στα αφελή μυαλά τους.
Ο φασισμός και ο ρατσισμός γεννιούνται από την ανεπάρκεια της παιδείας, από την αμορφωσιά και την άγνοια και εκτρέφονται από την φτώχεια και την απελπισία. Και κανείς δεν είναι άμοιρος ευθυνών γι’ αυτό. Γιατί όλοι αυτοί που ευθύνονται για την κρίση, ακόμη περισσότερο ευθύνονται για την υπονόμευση και την απαξίωση της παιδείας σε τούτη δω την χώρα και τώρα φτάσαμε να θερίζουμε θύελλες.
Είναι οι ίδιοι που γελοιωδώς χύνουν κροκοδείλια δάκρυα στα τηλεοπτικά πάνελ υποκρινόμενοι τους λυπημένους ή ακόμη χειρότερα τους έκπληκτους, οι ίδιοι που προφανώς αρνούνται να παραδεχτούν ότι φταίνε στον μέγιστο βαθμό γι’ αυτήν την ξεκάθαρα πια επικίνδυνη πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί. Άλλωστε, όπως όλοι ξέρουμε, αν κάτι περισσεύει σε αυτήν την χώρα αυτό δεν είναι η ευθιξία, είναι σίγουρα η υποκρισία. Προς το παρόν, περαστικά μας… Σε όλους μας…
Της Θεοδώρας Σάββα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου