"ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ". Αλέξης Λιοσάτος

  Αλέξης Λιοσάτος
                                 "ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ".
Ζει ανάμεσά μας.Το ακούω συνέχεια το παράπονο. «To βασικό μας πρόβλημα στην Ελλάδα είναι γραφειοκρατία». Και τότε μου ανάβουν τα λαμπάκια, βγάζω σπυριά, θέλω να χτυπήσω το κεφάλι μου στον τοίχο. Το ακούω πιο συχνά απ ότι τη λέξη «μνημόνιο», το ακούω τόσο συχνά, που λέω ότι, δεν μπορεί, κάτι βρωμάει εδώ. Φυσικά διάφοροι πολίτες, διαμαρτύρονται ανιδιοτελώς και καλοπροαίρετα για τη λεγάμενη.Φυσικά και είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα. Μόνο που αρκετοί δεν είναι και τόσο καλοπροαίρετοι. Από φασίστες μέχρι νεοφιλελέδες και από σοσιαλφιλελέδες μέχρι λαϊκοδεξιούς, τη δαιμονοποιούνε για να καταλήξουνε στο "δια ταύτα": οι δημόσιοι τα ξύνουνε, θέλουμε λιγότερο κράτος, ο ιδιωτικός τομέας είναι ο καλύτερος, άμα δεν υπάρχει βούρδουλας δε λειτουργεί σωστά η ανθρώπινη φύση γιατι δεν εχει κίνητρα (και άλλες πίπες). Σοσιαλδημοκράτες ή "Αριστεροί" τύπου ΔΗΜΑΡ τη δαιμονοποιούνε, γιατί νομίζουν ότι θα τσιμπήσουν κανά ψηφαλάκι χωρίς να τρομάξουν τους αστούς.Σου λέει, να φορολογήσουμε τους αστούς?Όχι.Να εθνικοποιήσουμε τράπεζες?Όχι.Να καταργήσουμε Μνημόνια?Όχι.Μπορούμε όμως να πείσουμε τον κοσμάκη ότι και χωρις να συγκρουστούμε με το κεφάλαιο, μπορούμε με "μερικα φτηνά και απλά μέτρα" να κάνουμε τη ζωή τους καλύτερη, να πείσουμε για καλύτεροι διαχειριστές. Κάθε τύπου πολιτικάντηδες κι απατεώνες, "ρεαλιστές" που δεν τάζουν πως "λεφτά υπάρχουν", κι όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις, κλίνουν τον "πόλεμο κατά της γραφειοκρατίας" σε όλους τους χρόνους. Ακόμα και πιο "δικοί μας" αριστεροί πέφτουνε στη λούμπα, υποχωρώντας στις πιέσεις του μέσου όρου "τι, μόνο προσλήψεις θα κάνετε?Με τι λεφτά? Το θέμα είναι ότι τα πράγματα μπορεί να λειτουργήσουν χτυπώντας τη γραφειοκρατία. Διορθώστε αυτά και αφήστε τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα-εμείς πάλι ευχαριστημένοι θα μαστε" κλπ.Κάποιοι άλλοι μπαίνουν στον πειρασμό να σκεφτούνε πονηρά ("χμμμ, τα μνημόνια μπορεί να κωλώσουμε να τους τα βάλουμε εκεί που πρέπει, αλλά τουλάχιστο να πείσουμε τον κόσμο ότι η κυβέρνηση της Αριστεράς θα χτυπήσει παθογένειες δεκαετιών και θα κάνει πιο "εύρυθμο το κράτος".) Λοιπόν...
1) Η "γραφειοκρατία" δεν είναι ένα ανεξάρτητο κακό τέρας που έπεσε από το πουθενά, τρομοκρατεί τους πάντες και δεν μπορεί κανείς να το σκοτώσει.Είναι ο συγκεκριμένος τρόπος με τον οποίο λειτουργεί ο κρατικός μηχανισμός για να εξυπηρετεί τις ανάγκες της καπιταλιστικής τάξης. Η καπιταλιστική τάξη έχει την εξουσία, αυτή έφτιαξε το κράτος και αυτή θα κάνει το κράτος να λειτουργεί όπως η ίδια γουστάρει. Δεν είναι οι "δημόσιοι υπάλληλοι" που κανονίζουν πόση γραφειοκρατία χρειάζεται. Το σύστημα αποφασίζει, και οι δημόσιοι υπάλληλοι πειθαρχούν. Δε μεταφέρουν οι υπάλληλοι τη διαφθορά τους, τη γραφειοκρατία τους, την τεμπελιά τους και την κακή εξυπηρετικότητά τους στο σύστημα, αλλά το σύστημα τους επιβάλλει να λειτουργούν έτσι, δηλαδή να "κάνουν τη δουλειά τους". Όπως έχει συγκεκριμένα καθήκοντα ο δάσκαλος ή ο γιατρός του δημοσίου, έτσι έχει και ο -υποτιθέμενος- γραφειοκράτης τα δικά του. Φυσικά μέσα σε ένα περιβάλλον που ευνοεί την άνθιση τέτοιων χαρακτηριστικών, είναι λογικό δια της υποτέλειας, της "εξέλιξης" και της "φυσικής επιλογής" τέτοια χαρακτηριστικά να διαμορφώνονται πιο έντονα σε κάποιους υπαλλήλους ή να προάγονται άνθρωποι με τέτοια χαρακτηριστικά, αλλά και πάλι δεν ξεκινά από αυτούς το κακό.
2)Όποιος θέλει να χτυπήσει τη "γραφειοκρατία" χωρίς να συγκρουστεί με τα αφεντικά, μπορεί να απολύσει όσο κόσμο θέλει για τις ανάγκες της Τρόικας, αλλά η γραφειοκρατία θα συνεχίσει να ζει και να βασιλεύει, όπως άλλωστε έγινε με τη σωρεία περικοπών, απολύσεων, συνταξιοδοτήσεων στο Δημόσιο κλπ τα τελευταία χρόνια.Όποιος πάλι θέλει να χτυπήσει πραγματικά τη "γραφειοκρατία για να εξυπηρετηθεί ο πολίτης", πρέπει να τα βάλει με το αστικό κράτος, να γκρεμίσει ένα μεγάλο μέρος του και να το ξαναφτιάξει από την αρχή, πχ προσλαμβάνοντας προσωπικό (για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κόσμου), απλοποιώντας διαδικασίες με το να μειώνει φόρους, παράβολα, χαρτόσημα, κι άλλα χαράτσια. Τότε να είναι σίγουρος όμως ότι θα βρεί μπροστά του λυσσαλέες αντιδράσεις από όλη την αστική τάξη, και να μη αυταπατάται ότι αυτά ειναι «δωρεάν», γιατί αν ήταν όλο και κάποιος θα τα είχε αλλάξει. «Γραφειοκρατία» πχ είναι να έχει να πληρώνει κάθε τόσο ο ταλαίπωρος μετανάστης εγγραφα παραμονής, νομιμοποίησης, υπηκόοτητας, ένσημα, παράβολα, να λαδώνει μπάτσους κι υπηρεσίες από δω κι απο κεί, ενώ "αντιγραφειοκρατικό" είναι να έχουν οι εφοπλιστές 60 φοροαπαλλαγές.Εδώ θα έπρεπε να αντιστρέψουμε 100% τα πράγματα.
3) Το σύστημα έχει υλικό συμφέρον να υπάρχει γραφειοκρατία, όσο και να χτυπάνε μερικοί επίδοξοι διαχειριστές τον κώλο τους κάτω. Πρόχειρα, παρόλο που όλο και κάτι θα μου ξεφεύγει, με τη γραφειοκρατία: α) Ταλαιπωρούν τον πολίτη-εργαζόμενο μέχρι να απελπιστεί και να απευθυνθεί αλλού για τη δουλειά του, ή εν πάσει περιπτώσει να μη ζαλίζει συνέχεια τα "ούμπαλα" του κράτους.Η άμεση ικανοποίηση θα επέτασσε μεγαλύτερη ζήτηση, άρα μεγαλύτερες ανάγκες, άρα ανάγκη για έξοδα, βελτιώσεις, περισσότερο προσωπικό κλπ β) Καθυστερούν όσο μπορούν περισσότερο τη δουλειά του πολίτη, άρα εξυπηρετουν τους λιγότερους δυνατούς, άρα κάνουν οικονομία, για τους ίδιους με το (α) λόγους. γ) Με τα παράβολα επί παραβόλων αναγκάζουν τον κόσμο να ξηλώνεται συνέχεια, αρμέγοντάς τον κι απο κεί όσο καλύτερα μπορούν. δ) Δημιουργείται ένα παραδίκτυο πελατειακών σχέσεων, λαδώματος για επιλεκτική μεταχείριση. Επιπλέον χρήμα και συμφέροντα είτε για το κράτος είτε για τους πολιτικούς είτε για κάποιους υπαλλήλους. Μαύρο χρήμα ,φρέσκο και ζεστό. Επιπλέον ενίσχυση της λογικής "ενισχύουμε τους λίγους εις βάρος των πολλών" , που είναι η ουσία του συστήματος.Αν ήταν για οποιονδήποτε εύκολο πχ να κάνει επιχείρηση ή αν έπαιζαν όλοι οι επιχειρηματίες επί ίσοις όροις, πώς θα τη βγάζαν καθαρή τα όρνεα και οι αετονύχηδες? Θα ήταν σα να αναιρείται ο καπιταλισμός. ε) Είναι άλλος ένας μηχανισμός υποταγής, πειθαναγκασμού, πειθάρχησης των από κάτω, ένας ακόμα μηχανισμός άσκησης εξουσίας της άρχουσας τάξης και εμπέδωσης του αισθήματος ανημποριάς του κόσμου, ένας ακόμα μηχανισμός που σε οδηγεί να παίξεις με τους "όρους" του είτε για να εξυπηρετηθείς ηθικά είτε ανήθικα,αν θες να γίνει "καλύτερα η δουλειά σου" από του διπλανού σου κλπ. στ) Διαίρει και βασίλευε. Οι υπάλληλοι ή οι πολίτες που "κάνουν διευθετήσεις και ρουσφέτια", στρέφουν απέναντί τους τους υπόλοιπους εργαζόμενους, καλλιεργώντας τον κοινωνικό αυτοματισμό, δυσκολεύοντας την πίστη στη συλλογικότητα και την ταξική συνειδητοποίηση. Επίσης, με όλα αυτά απαξιώνεται σύσσωμο το Δημόσιο, και όταν έρθει η ώρα να το υπερασπιστεί ο κόσμος, δεν υπάρχει κανενας ή δεν υπάρχουν αρκετοί για να φωνάξουν.Επιπλέον, δημιουργείται και το κατάλληλο εξιλαστήριο θύμα για όλα τα δεινά της μοίρας μας.Δε φταίει η ανεργία, οι περικοπές, η ακρίβεια, η ανέχεια, το μνημόνιο, ο καπιταλισμός, ο ρατσισμός, οι νόμοι της αγοράς, φταίει η "γραφειοκρατία". Δε φταίει ο καπιταλισμός, το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ, για την κρίση φταίει το "κράτος-μπουρδέλο", ενώ τα άλλα κράτη δεν εχουν τόση κρίση γιατί "έχουν καλύτερο κράτος χωρις γραφειοκρατία".Πολλές φορές βέβαια, οι ίδιοι που τα λένε αυτά λένε επίσης ότι η Ελλάδα έχει "κομμουνιστικά κατάλοιπα", την "κατάρα της μεταπολίτευσης", "τις σπατάλες του Αντρέα" και ότι "καταναλώνουμε περισσότερα απ ότι παράγουμε". "Σπατάλες και κομμουνιστικά κατάλοιπα" λέγοντας, εννοούνε ότι έχουμε -όπως έχουμε- δημόσια δωρεάν σχολεία και νοσοκομεία, ή κάποια ισχυρά συνδικάτα! Δηλαδή, σα να λέμε "θέλουμε ένα κράτος καλύτερο-πιο οργανωμένο, χωρίς σχολεία και νοσοκομεία"... Μπούρδες! Η κρίση είναι διεθνής δομική καπιταλιστική κρίση υπερσυσσώρευσης, υποκατανάλωσης και πτώσης του μέσου ποσοστού κέρδους! Η "γραφειοκρατία" δεν εμπόδισε τους ντόπιους εφοπλιστές και τους τραπεζίτες να είναι παγκόσμιοι πρωταθλητές κερδών σε καιρό κρίσης, ούτε οι Έλληνες κροίσοι να έχουν 600 δις στην Ελβετία! Η πιο οξυμένη μορφή κρίσης στην Ελλάδα έχει να κάνει με τη θεωρία του αδύναμου κρικου στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα. Ταυτόχρονα έχει να κάνει και με τις αντιστάσεις, με τις μεγάλες μάχες που δίνουμε 3 χρόνια τώρα απέναντι σε ντόπια και ξένα αφεντικά. Αν δεχόμασταν αμαχητί να πάει ο μισθός μας κατευθείαν στα 50 Ε για να ανταγωνιζόμαστε την Κίνα και τη Ζιμπάμπουε, θα είχαμε βγει από την κρίση και θα είχαμε φουλάρει για ανάπτυξη και δραματική μείωση της ανεργίας. Αλλά δε νομίζω κανείς να προτιμά 50 Ευρώ μισθό , ακόμα και με μηδενική γραφειοκρατία, έτσι?
Γι αυτό όταν ακούμε κάποιον να τα βάζει με τη γραφειοκρατία, και μάλιστα ιεραρχώντας το σα "Νο 1" πρόβλημα, ας κρατάμε και μικρό καλάθι.Ας κάνουμε πολιτική συζήτηση μαζί του, ας καταλάβουμε σε ποια κατηγορία ανήκει, πού το πάει.Αν είναι καλοπροαίρετος, μπορεί να καταλάβει σε ποια παγίδα έχει πέσει. Η "αντι-γραφειοκρατία" κατ' επάγγελμα όμως , υπόψην, είναι συχνά το τελευταίο καταφύγιο των απατεώνων.